KOLOKWIUM DLA DOKTORANTÓW

rok akademicki 2002/2003

11.10.2002prof. Bronisław Wajnryb (Technion-Haifa oraz IMPAN)Geometryczna monodromia i grupy Artina
18.10.2002dr Anna Talarczyk (MIM UW)Czas lokalny samoprzecięć procesów gaussowskich o wartoÅ›ciach w przestrzeni dystrybucji temperowanych
25.10.2002mgr Witold Jarnicki (IM UJ)Porównanie pseudometryk Kobayashiego-Roydena i Hahna w C²
15.11.2002dr hab. Rafał Latała (MIM UW)O pewnych modelach matematycznych szkła spinowego
22.11.2002mgr Piotr Jucha (IM UJ)Zupełność obszarów płaskich względem metryki Bergmana
6.12.2002prof. Zbigniew Marciniak (MIM UW)Algebra pierścieni grupowych
21.02.2003prof. Józef Siciak (IM UJ)Zbiory pluripolarne i przedłużenia analityczne
28.02.2003prof. Henryk Żołądek (MIM UW)Topologiczny dowód twierdzenia Abela-Rufiniego
7.03.2003mgr Aleksandra Nowel (Uniwersytet Gdański)Sumy znaków funkcji analitycznych i rodziny Noetherowskie
14.03.2003prof. Michał Szurek (MIM UW)Kwadryki wczoraj i dziś
21.03.2003prof. Mariusz LemaÅ„czyk (UMK ToruÅ„)Losowe twierdzenie ergodyczne von Neumanna, kocykle i kombinatoryczna teoria liczb
28.03.2003prof. Tomasz Rychlik (IMPAN)Optymalne nierównoÅ›ci w statystyce. Metoda rzutowania
4.04.2003dr Marcin Bobieński (UW) Wielowymiarowy linearyzowany XVI problem Hilberta
11.04.2003dr Konstancja Bobecka (PW) Charakteryzacje typu lukacsowskiego dla rozkładu Wisharta
25.04.2003prof. Aleksy Tralle (UWM Olsztyn)Dookoła geometrii symplektycznej
9.05.2003dr Jan Dymara (Uniwersytet Wrocławski)Grupy Coxetera, kompleks Davisa i L²-kohomologie
16.05.2003prof. A. S. Mishchenko (Moskwa)100 years of topological invariants of manifolds: from Poincaré duality to the Hirzebruch formula

Prof. Bronisław Wajnryb

Dennis Sullivan zapytaÅ‚ okoÅ‚o 1975 roku, czy geometryczna monodromia indukowana przez deformacje osobliwoÅ›ci krzywej algebraicznej w C2 jest zawsze różnowartoÅ›ciowa. W 1992 udaÅ‚o siÄ™ rozstrzygnąć to pytanie pozytywnie dla najprostszych osobliwoÅ›ci: AnDn. WytÅ‚umaczÄ™ problem i pokażę, że dla "nastÄ™pnej" osobliwoÅ›ci E6 odpowiedź jest negatywna.



Dr Anna Talarczyk

Jako wprowadzenie przedstawiamy w skrócie pojÄ™cie czasu lokalnego samoprzecięć procesów stochastycznych o wartoÅ›ciach w przestrzeni skoÅ„czeniewymiarowej.

NastÄ™pnie przejdziemy do procesów przyjmujÄ…cych wartoÅ›ci w przestrzeni dystrybucji temperowanych S'(Rd) (czyli przestrzeni sprzężonej do przestrzeni Schwartza funkcji gÅ‚adkich na Rd, szybko znikajÄ…cych w nieskoÅ„czonoÅ›ci). Pokażemy, jak tego typu procesy pojawiajÄ… siÄ™ jako granice fluktuacji ukÅ‚adów czÄ…stek.

Zdefiniujemy czas lokalny samoprzecięć procesów gaussowskich w S'(Rd) i przedstawimy wyniki dotyczÄ…ce istnienia oraz ciÄ…gÅ‚oÅ›ci trajektorii czasu lokalnego samoprzecięć dla pewnej klasy procesów gaussowskich. W szczególnoÅ›ci zajmiemy siÄ™ procesami bÄ™dÄ…cymi granicami fluktuacji α-stabilnych ukÅ‚adów czÄ…stek.

Jeśli wystarczy czasu, omówimy też, co dzieje się, gdy czas lokalny samoprzecięć nie istnieje.



Mgr Witold Jarnicki

Dla obszaru pÅ‚askiego D pseudometryki Kobayashiego-Roydena Îú i Hahna h sÄ… równe wtedy i tylko wtedy, gdy D jest jednospójny. W roku 1995 Overholt pokazaÅ‚, że dla D\subset Cn, n≥3, mamy hDÎúD. Przypadek n=2 pozostawaÅ‚ nierozstrzygniÄ™ty od okoÅ‚o 20 lat.

Niech D1,D2\subset C. Autor dowodzi, że hD1\times D2≡ÎúD1\times D2 wtedy i tylko wtedy, gdy co najmniej jeden z D1D2 jest jednospójny lub biholomorficzny z C\{0}. W szczególnoÅ›ci, istniejÄ… obszary D\subset C², dla których hD\not≡ÎúD.



Dr hab. Rafał Latała

Przedstawimy kilka matematycznych modeli tak zwanego szkÅ‚a spinowego. Mimo wielu upraszczajÄ…cych zaÅ‚ożeÅ„ (takich jak oddziaÅ‚ywanie ze sobÄ… wszystkich, nie tylko sÄ…siednich, atomów) i niezbyt skomplikowanej struktury matematycznej wciąż bardzo daleko do dobrego i Å›cisÅ‚ego matematycznie zrozumienia zachowania siÄ™ tych modeli. Wiele hipotez (uzyskanych przez fizyków na drodze heurystycznych, czÄ™sto bardzo pomysÅ‚owych, lecz maÅ‚o rygorystycznych rozumowaÅ„ oraz numerycznych eksperymentów) pozostaje nadal otwartych.

Skoncentrujemy siÄ™ na modelu Sheringtona-Kirkparicka (SK), dla którego w ostatnich latach uzyskano wiele interesujÄ…cych wyników i w miarÄ™ kompletny opis zachowania systemu przynajmniej w obszarze tak zwanej wysokiej temperatury. Przedstawimy kilka z tych rezultatów - istnienie granicy termodynamicznej (przy dowolnej temperaturze), postać tej granicy, typowe zachowanie losowej miary Gibbsa.

Niestety wciąż niewiele jest wyników dotyczÄ…cych obszaru niskiej temperatury (najciekawszego z punktu widzenia fizyków). Ostatnio jednak Talagrand otrzymaÅ‚ kilka interesujÄ…cych rezultatów i w tym przypadku dla modelu oddziaÅ‚ywania p spinów bedÄ…cym modelem poÅ›rednim miÄ™dzy modelem SK a bardzo prostym modelem losowej energii (REM) zaproponowanym przez DerridÄ™.



Mgr Piotr Jucha

Badania funkcji caÅ‚kowalnych z kwadratem zapoczÄ…tkowane w latach dwudziestych ubiegÅ‚ego wieku (Å›ciÅ›le zwiÄ…zane z problemem klasyfikacji obszarów holomorficznoÅ›ci) doprowadziÅ‚y do wprowadzenia jÄ…dra i metryki Bergmana. Zamierzam przedstawić te pojÄ™cia, ich podstawowe wÅ‚asnoÅ›ci i kilka najważniejszych wyników, które pojawiÅ‚y siÄ™ na przestrzeni ostatnich lat. SkupiÄ™ siÄ™ głównie na zwiÄ…zkach miÄ™dzy hiperwypukÅ‚oÅ›ciÄ…, zupeÅ‚noÅ›ciÄ… wzglÄ™dem metryki Bergmana oraz tzw. wyczerpywalnoÅ›ciÄ… obszarów na pÅ‚aszczyźnie zespolonej. W szczególnoÅ›ci przedstawiÄ™ charakterystykÄ™ obszarów typu Zalcmana (pÅ‚askich obszarów ograniczonych, których brzeg ma nieskoÅ„czenie wiele skÅ‚adowych spójnych) ze wzglÄ™du na zupeÅ‚ność w sensie metryki Bergmana.



Prof. Zbigniew Marciniak

PierÅ›cienie grupowe pojawiajÄ… siÄ™ w naturalny sposób w teorii grup, teorii liczb i topologii algebraicznej. Celem odczytu jest z jednej strony ukazanie tych kontekstów, a z drugiej - przedstawienie kilku problemów otwartych dotyczÄ…cych struktury algebraicznej takich pierÅ›cieni.



Prof. Józef Siciak

Podzbiór E przestrzeni CN nazywamy zupeÅ‚nie pluripolarnym, jeÅ›li istnieje taka funkcja U plurisubharmoniczna w CN, że E={U=-∞}.

JeÅ›li f jest funkcjÄ… holomorficznÄ… w obszarze D \subset CN takÄ…, że jej graf Gf(D):={(z,f(z)); z\in D} jest zbiorem zupeÅ‚nie pluripolarnym w CN×C, to f nie jest analitycznie przedÅ‚użalna poza D. Twierdzenie odwrotne nie jest prawdziwe. Jak pokazali niedawno A. Edigarian i J. Wiegerinck, istnieje funkcja f holomorficzna w kole jednostkowym D \subset C, dla której D jest maksymalnym obszarem istnienia, a mimo to jej graf nie jest kompletnie pluripolarny.

Przedmiotem wykÅ‚adu jest przedstawienie ulepszonej wersji takiej funkcji oraz podanie pewnej klasy obszarów D \subset CN, dla których istniejÄ… funkcje holomorficzne majÄ…ce grafy zupeÅ‚nie pluripolarne.

Problem, czy dla każdego obszaru holomorficznoÅ›ci D \subset CN istnieje funkcja holomorficzna f majÄ…ca graf Gf(D) zupeÅ‚nie pluripolarny, nie jest rozwiÄ…zany (nawet w przypadku N=1).



Prof. Henryk Żołądek

Twierdzenie Abela-Rufiniego mówi o tym, że ogólnego równania algebraicznego stopnia powyżej 4 nie da siÄ™ rozwiÄ…zać w pierwiastnikach. W podrÄ™cznikach i monografiach podaje siÄ™ jego algebraiczny dowód, opierajÄ…cy siÄ™ na nierozwiÄ…zalnoÅ›ci grupy Galois odpowiedniego rozszerzenia ciaÅ‚ algebraicznych. Na wykÅ‚adzie bÄ™dzie podany peÅ‚ny dowód opierajÄ…cy siÄ™ na nierozwiÄ…zalnoÅ›ci grupy monodromii funkcji algebraicznej y=f(x) zadanej typowym równaniem algebraicznym F(x,y)=0. Ponadto bÄ™dÄ… podane zwiÄ…zki grupy monodromii i grupy przeksztaÅ‚ceÅ„ nakrywajÄ…cych z grupami automorfizmów pewnych ciaÅ‚ algebraicznych.



Mgr Aleksandra Nowel

W 1997 r. Adam ParusiÅ„ski i Zbigniew Szafraniec pokazali, że jeżeli f jest regularnym morfizmem rzeczywistych zbiorów algebraicznych X i W, to istniejÄ… wielomiany g1,g2,...,gs na W takie, że dla w należących do W charakterystyka Eulera przeciwobrazu punktu w wzglÄ™dem morfizmu f jest równa sumie znaków tych wielomianów w punkcie w.

Niech F bÄ™dzie rodzinÄ… rzeczywistych funkcji analitycznych zdefiniowanych w otoczeniu zwartego zbioru semianalitycznego Ω. Z każdym x z Ω można stowarzyszyć kieÅ‚ek X zbioru analitycznego w punkcie x, w naturalny sposób zdefiniowany przez rodzinÄ™ F. Niech Lx bÄ™dzie przekrojem X ze sferÄ… o maÅ‚ym promieniu i Å›rodku w punkcie x. WykorzystujÄ…c metody A. ParusiÅ„skiego i Z. SzafraÅ„ca oraz wÅ‚asnoÅ›ci rodzin noetherowskich zdefiniowanych przez A. El Khadiri i J. Cl. Tougerona można pokazać, że istniejÄ… takie funkcje analityczne h1,h2,...,hs zdefiniowane w otoczeniu Ω, że poÅ‚owa charakterystyki Eulera Lx jest sumÄ… znaków funkcji hi w punkcie x.

Charakteryzacja ta pozwala zastosować pewne metody badania niezmienników algebraicznych zwiÄ…zane z wÅ‚asnoÅ›ciami funkcji algebraicznie konstruowalnych do przypadku zbiorów analitycznych zdefiniowanych przez rodziny noetherowskie.



Prof. Michał Szurek

W 1883 roku 20-letni Corrado Segre przedstawiÅ‚ na Uniwersytecie w Turynie pracÄ™ dyplomowÄ… (Tesa di laurea) na temat geometrii kwadryki dowolnego wymiaru. Wyniki te okazaÅ‚y siÄ™ bardzo istotne 100 lat później, w okresie najbujniejszego rozwoju teorii wiÄ…zek wektorowych. Praca Corrado Segre pisana byÅ‚a, zanim ugruntowaÅ‚y siÄ™ podstawowe pojÄ™cia algebry liniowej i teorii mnogoÅ›ci. Niezmiernie interesujÄ…ce jest porównanie problematyki i metod używanych 120 lat temu z problematykÄ… i metodami współczesnymi. Można na tym przykÅ‚adzie zrozumieć, że postÄ™p w matematyce to nie tylko odkrywanie coraz to nowych twierdzeÅ„. Temu bÄ™dzie poÅ›wiÄ™cony wykÅ‚ad. Nie bÄ™dziemy stronić od quasifilozoficznej dyskusji, czy rzeczywiÅ›cie kwadryki sÄ… dziÅ› inne niż dawniej, czy to tylko my, ich badacze.



Prof. Tomasz Rychlik

Odczyt poÅ›wiÄ™cony jest ogólnej metodzie wyznaczania optymalnych oszacowaÅ„ wartoÅ›ci rozmaitych funkcjonałów statystycznych na różnych nieparametrycznych rodzinach rozkÅ‚adów, wyrażonych w terminach momentów rozkÅ‚adu. Metoda polega na reprezentacji statystycznego funkcjonaÅ‚u i rodziny rozkÅ‚adów odpowiednio jako ustalonego elementu i wypukÅ‚ego stożka we wspólnej rzeczywistej przestrzeni Hilberta i wyznaczeniu rzutu funkcjonaÅ‚u na stożek wypukÅ‚y. Wówczas norma rzutu funkcjonaÅ‚u na stożek stanowi optymalne oszacowanie górne funkcjonaÅ‚u, a rozkÅ‚ad osiÄ…gajÄ…cy oszacowanie wyznacza siÄ™ przez proste przeksztaÅ‚cenie rzutu. Analogicznie wyznacza siÄ™ dolne oszacowania. ZostanÄ… też przedstawione rozmaite przykÅ‚ady zastosowaÅ„ w statystyce i teorii niezawodnoÅ›ci oraz problemy otwarte.



Dr Marcin Bobieński

DrugÄ… część XVI problemu Hilberta stanowi pytanie o ilość i poÅ‚ożenie tzw. "cykli granicznych" (tzn. zamkniÄ™tych, izolowanych orbit) wielomianowego pola wektorowego na pÅ‚aszczyźnie. W swojej pierwotnej wersji problem jest wciąż bardzo daleki od ostatecznego rozstrzygniÄ™cia. Rozpatrywana jest tzw. infinitezymalna (linearyzowana) wersja XVI problemu polegajÄ…ca na rozważaniu pól wektorowych bÄ™dÄ…cych zaburzeniem pola hamiltonowskiego. W takim przypadku problem cykli granicznych wiąże siÄ™ z badaniem funkcji zdefiniowanych jako caÅ‚ki z formy meromorficznej po cyklach - tzw. caÅ‚ek abelowych.

W swoim referacie zamierzam omówić znane rezultaty zwiÄ…zane z tÄ… tematykÄ… oraz opowiedzieć pokrótce o swojej pracy, która dotyczy zaburzeÅ„ wielomianowych wielowymiarowych ukÅ‚adów z pÅ‚aszczyznÄ… niezmienniczÄ…, na której badana jest możliwość pojawienia siÄ™ cykli granicznych.



Dr Konstancja Bobecka

Lukacs (1955) udowodniÅ‚, że niezależność sumy i ilorazu dodatnich niezależnych zmiennych losowych charakteryzuje rozkÅ‚ad gamma. Macierzowa wersja tego twierdzenia tradycyjnie wymagaÅ‚a dodatkowego zaÅ‚ożenia niezmienniczoÅ›ci rozkÅ‚adu "ilorazu". To sugerowaÅ‚o, iż niezmienniczość ta ma gÅ‚Ä™boki zwiÄ…zek z rozważanym problemem. Okazuje siÄ™ jednak, że zaÅ‚ożenie to można pominąć pracujÄ…c na gÅ‚adkich gÄ™stoÅ›ciach. W wystÄ…pieniu przedstawiony zostanie dowód mocnej wersji twierdzenia Lukacsa w stożku macierzy symetrycznych dodatnio okreÅ›lonych. Zasadnicza część dowodu to rozwiÄ…zanie dwóch równaÅ„ funkcyjnych wykorzystujÄ…ce metody różniczkowania bez współrzÄ™dnych w przestrzeni euklidesowej macierzy symetrycznych.



Prof. Aleksy Tralle

W referacie bÄ™dÄ… poruszone pewne zagadnienia zwiÄ…zane z jawnymi konstrukcjami rozmaitoÅ›ci symplektycznych oraz twierdzeniami o istnieniu struktur symplektycznych. Postaram siÄ™ zaprezentować szerszy kontekst bardziej fundamentalnych problemów oraz opowiem pouczajÄ…cÄ… historiÄ™ o rezultatach i sukcesach mojego ucznia JarosÅ‚awa KÄ™dry.



Dr Jan Dymara

NieskoÅ„czona grupa Coxetera prowadzi do interesujÄ…cego obiektu geometrycznego, tzw. kompleksu Davisa. ChcÄ™ omówić jego konstrukcjÄ™ i zastosowania. ChcÄ™ też opowiedzieć o wariancie hipotezy Hopfa (przepowiadajÄ…cej znak charakterystyki Eulera ujemnie zakrzywionych rozmaitoÅ›ci) dla rozmaitoÅ›ci powstajÄ…cych przez konstrukcjÄ™ Davisa. TÄ™ hipotezÄ™ można atakować przy użyciu L²-kohomologii.



Prof. A. S. Mishchenko

In the prominent paper (1895) H. Poincaré first formulated the theorem, which is known now as the Poincaré duality for closed orientable manifolds. In spite of the fact that complete formulation and full proof were presented much afterwards, without doubt H. Poincaré is considered as the founder of the theory where Poincaré duality plays the crucial role. The lecture is devoted in particular to the history of the development of the theory of analysis on smooth manifolds and to the formulas which have the name "the Hirzebruch-type formula". Also several applications of developed theory such as higher signatures, the Novikov conjecture and the local Hirzebruch formula will be presented.