Opowiem o najnowszych wynikach badań dotyczących optymalizacji złożonych procesów przy pomocy metaheurystyk. Zaprezentuję wyniki eksperymentów, w których algorytmy genetyczne, algorytmy rojowe, CMA-ES, tabu search i algorytmy memetyczne zastosowane zostały do optymalizacji ustawień sygnalizacji świetlnej, a także eksperymentów, w których algorytmy genetyczne zostały zastosowane do znajdowania optymalnych protokołów podawania radioterapii na potrzeby leczenia nowotworu. W pierwszym przypadku do obliczania wartości funkcji celu posłużyły metamodele aproksymujące wyniki symulacji ruchu drogowego - grafowe sieci neuronowe, modele LightGBM oraz BERT, w drugim przypadku - program do symulacji ewolucji rozwoju nowotworu bazujący na automatach komórkowych.